کیست تخمدان

کیست تخمدان یک کیسه پر از مایع است که در داخل تخمدان و یا چسبیده به آن وجود دارد.

گاهی بجز مایع مواد دیگری هم در کیست تخمدان وجود دارند مثل دیواره های ظریف یا حتی ضخیم داخل کیست ها ، خون تازه یا قدیمی، بافت های جامد (که در این صورت به جای کیست تخمدان به آن توده تخمدان اطلاق میشود که می‌تواند خوش خیم یا بدخیم باشد ) و در معدودی از موارد بافت هایی مثل مو، چربی ‌و دندان.

تخمدان هر ماه که قرار است خانمی تخمک گذاری کند ابتدا یک کیسه کوچک به اسم فولیکول شروع به رشد می‌کند. این فولیکول حاوی مایعی هست و تخمک درون این فولیکول وجود دارد. برای تخمک گذاری لازم است دیواره فولیکول پاره شود و تخمک آزاد شود. اگر به هر دلیل این پارکی اتفاق نیفتد کیست فولیکولی تشکیل میشود.

کیست فولیکولی همان کیست ساده تخمدان است.

کیست تخمدان چیست؟ کیست تخمدان نامنظمی پریودی

تخمدانها بصورت دو عضو جداگانه در دو طرف رَحِم و در عمق لگن قرار دارند.هورمونهای زنانه ی استروژن و پروژسترون و به مقادیر کمتر هورمون مردانه ی تستوسترون ،توسط تخمدان ساخته میشود.

کیست های تخمدان بصورت تجمع مایع در داخل یا در سطح تخمدان هستند.خیلی از موارد بدون درد و علامت ِبالینی هستند و تنها در بررسی های سونو گرافی تشخیص داده میشوند

انواع کیست تخمدان کدام است

کیستهای عملکردی یا فانکشنال دو نوع هستند.کیست فولیکولی و کیست لوتئال

این کیستها نتیجه ی عملکرد ِطبیعی تخمدان در روند ِتولید ِتخمک است

کیست فولیکولی:

بطور معمول هر ماه در تخمدان یک کیست کوچک که آن را فولیکول مینامیم رشد میکند.این کیست حاوی سلول تخمک است که در حدود اندازه ی دو سانتیمتر،جدارش پاره شده و سلول تخمک آزاد میشود که آن را تخمکگذاری مینامیم.

اگر این پاره شدن اتفاق نیفتد،مایع فولیکولی در داخل فولیکول تجمع پیدا کرده و کیست تولید میکند

کیست لوتئال

دومین نوع از کیستهای عملکردی یا فانکشنال ِتخمدان است.

بدنبال تخمکگذاری؛در تخمدان فولیکول تبدیل به جسم ِزرد میشود.اگر در آن‌تجمع مایع اتفاق بیفتد؛کیست لوتئال یا کیست ِجسم زرد خواهیم داشت

سایر انواع کیست های تخمدان

کیست درمویید

رشد کیسه مانند ِسلولهای اولیه ی جنینی در داخل تخمدان که منجر به وجود بافتهای مختلفی مثل پوست،مو؛استخوان….در داخل کیست میشود

کسیست آدنوما

کیستی خوش خیم که میتواند به سطح خارجی تخمدان هم رشد کند و بسیار شبیه کیست فولیکولار است

اندومتریوما

اندومتریوز بیماری است که اثر رشد ِاندومتر یا دیواره ی داخلی رحم در مناطقی بجز رحم ایجاد میشود.از جمله ی این مکانها تخمدان است.

اندومتریوما میتواند با چسبندگی و ناباروری همراه باشد

بیماری تخمدانهای پلی کیستیک یا PCO

به وجود کیستهای ریز در بافت تخمدانی گفته میشود که معمولا با اختلالات هورمونی و گاهی ناباروری در ارتباط است.

– کیست‌های دوران بارداری:

این کیست‌ها هم اغلب بدون علامت‌اند و در سونوگرافی‌های دوران بارداری تشخیص داده می‌شوند، اغلب خوش‌خیم هستند و نیاز به درمان خاصی ندارند.

افزون بر موارد پیش‌گفته، وضعیت دیگری نیز وجود دارد که به آن سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا تنبلی تخمدان گفته می‌شود. در سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، تعداد زیادی کیست کوچک در داخل تخمدان‌ها شکل می‌گیرند و باعث افزایش اندازه تخمدان‌ها می‌شوند. این سندرم می‌تواند باعث اختلال در باروری خانم‌ها شود کیست تخمدان نامنظمی پریودی

علائم کیست تخمدان
اغلب کیست‌های تخمدان هیچ علائمی ندارند. ممکن است هیچ‌گاه متوجه نشوید که کیست دارید مگر اینکه به منظور انجام آزمایش لگن، پزشک خود را ملاقات کنید.

کیست‌های تخمدان در صورتی که دچار پیچش، خونریزی یا پارگی شوند ممکن است منجر به بروز برخی مشکلات شوند. اگر هر کدام از علائم زیر را داشتید باید به پزشک مراجعه کنید چرا که این علائم ممکن است مربوط به تومور تخمدان نیز باشد
درد یا نفخ در ناحیه شکم
اشکال در دفع ادرار یا نیاز مکرر به دفع ادرار
درد مبهم در ناحیه کمر
درد در حین رابطه جنسی
قاعدگی دردناک و خونریزی غیر طبیعی

حالت تهوع یا استفراغ

از دست دادن اشتها یا احساس سیری سریع

عوارض مهم:

از عوارض مهم و تهدیدکننده کیست‌های تخمدان، احتمال پیچ خوردن کیست به دور پایه خودش یا اصطلاحاً تورشن است که اغلب با درد شدید، تهوع و استفراغ، بی‌اشتهایی، ضعف و افت فشار خون می‌تواند همراه باشد که در صورت بروز این علائم، مراجعه فوری به مراکز درمانی ضروری است.

پارگی کیست هم می‌تواند با علایمی مشابه علایم تورشن بروز کند.

راه های تشخیص:

برای تشخیص به پزشک یا ماما مراجعه کنید . آنها با معاینات بالینی مانند معاینات لگنی ویا درخواست سونوگرافی  به تشخیص آن کمک میکنند

درمان:

درمان کیست تخمدان به نوع آن بستگی دارد، بعضی کیست‌ها به‌خصوص انواع عملکردی یا فانکشنال به‌طور خود به خود از بین می‌روند و نیاز به مداخله درمانی ندارند، اما در صورتی که برطرف نشوند، می توان از قرص‌های جلوگیری از بارداری استفاده کرد. کیست‌هایی مثل آندومتریوما یا درمویید، تنها با جراحی از بین می‌روند و درمان جراحی اغلب به روش لاپاروسکوپی صورت می‌گیرد.کیست تخمدان نامنظمی پریودی

.جراحی کیست تخمدان با لاپاروسکوپی

در صورتی که کیست با روش‌های غیر جراحی از بین نرود، رشد کند و یا منجر به درد شدید شود، جراحی گزینه‌ای برای برداشتن کیست تخمدان است. سیستکتومی تخمدان به روش لاپاروسکوپی نوعی جراحی با حداقل تهاجم است که در آن برش‌های کوچکی بین 5/0 تا 1 سانتیمتر در دیواره شکم ایجاد می‌گردد که از طریق آن لاپاروسکوپ وارد بدن می‌شود.

لاپاروسکوپ به جراح اجازه می‌دهد که داخل شکم و لگن را ببیند. حفره شکمی نیز با استفاده یک گاز قابل جذب (معمولاً دی‌اکسیدکربن) پُر می‌شود تا بدین وسیله قابل دیدن باشد. ابتدا از لاپاروسکوپ برای تعیین محل کیست استفاده شده سپس پزشک یک یا دو برش دیگر ایجاد می‌کند تا بتواند از طریق آن‌ها کیست را خارج کند.

در این جراحی تمام سعی جراح بر این است که در حین برداشتن کیست تخمدان، بخش اعظم تخمدان دست نخورده باقی بماند چرا که وجود آن برای باروری ضروری است. بیمار حین انجام جراحی، در بیهوشی کامل خواهد بود و معمولاً در همان روز قادر است به منزل برگردد.

مزایای لاپاروسکوپی نسبت به جراحی سیستکتومی سنتی تخمدان این است که بیمار مدت زمان کمتری پس از عمل جراحی در بیمارستان می‌ماند؛ زمان ریکاوری کوتاه‌تر بوده و بیمار درد کمتری دارد. همچنین از آنجا که ابزارهای جراحی کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند، بیشتر بافت تخمدان در امان است، و زخم کمتری ایجاد می‌شود.

و چسبندگی پس از عمل کمتر است. به طور خاص در مواقعی که باروری بعدی مدنظر باشد، به دلیل کاهش آسیب به تخمدان و چسبندگی کمتر پس از عمل، لاپاروسکوپی توصیه می‌شود.

کیست تخمدان نامنظمی پریودی